Pożyczka w rodzinie lub między znajomymi
Gdy udzielasz lub otrzymujesz pożyczkę między osobami prywatnymi – np. od rodzica, rodzeństwa, przyjaciela lub partnera. Pisemna umowa chroni obie strony i zapobiega późniejszym nieporozumieniom.
Umowa pożyczki (pożyczka prywatna) – darmowy wzór do pobrania
To gotowy wzór umowy pożyczki (tzw. pożyczki prywatnej), którą możesz zawrzeć między osobami fizycznymi lub między osobą fizyczną a firmą. Dokument pozwala jasno ustalić kwotę pożyczki, oprocentowanie (lub jego brak), termin spłaty, sposób przekazania środków oraz zabezpieczenia.
Na tej podstronie znajdziesz darmowy wzór umowy pożyczki (DOCX i PDF), protokół wydania kwoty pożyczki oraz praktyczne wskazówki: jak bezpiecznie udzielić pożyczki, jakie zabezpieczenia stosować, co wpisać w tytule przelewu i jakie obowiązki podatkowe wiążą się z pożyczką.
Wersja edytowalna DOCX (Word / LibreOffice) oraz gotowy do druku PDF.
Co znajdziesz w pakiecie do pobrania?
Pakiet zawiera wzór umowy pożyczki oraz protokół wydania kwoty pożyczki. Dokumenty te pozwalają jednoznacznie ustalić warunki finansowe, potwierdzić wydanie pieniędzy oraz zabezpieczyć obie strony – szczególnie przy pożyczkach udzielanych „prywatnie”, bez udziału instytucji finansowych.
Pliki główne
Załączniki do umowy
Załącznik możesz wykorzystać jako pokwitowanie odbioru kwoty pożyczki – zawiera miejsce na wpisanie kwoty, formy wydania środków (przelew / gotówka) oraz podpis Pożyczkobiorcy. Stanowi mocny dowód wykonania zobowiązania przez Pożyczkodawcę.Kiedy skorzystać z tego wzoru umowy?
Wzór umowy pożyczki sprawdzi się przy udzielaniu finansowania prywatnie lub w relacji B2B – gdy chcesz jasno ustalić kwotę, oprocentowanie, terminy spłaty i zabezpieczenia oraz mieć jednoznaczny dowód przekazania pieniędzy.
Pożyczka na większy wydatek lub projekt
Gdy potrzebujesz dodatkowych środków na zakup sprzętu, remont, inwestycję lub rozwój działalności, ale nie korzystasz z oferty bankowej. Umowa pozwala ustalić terminy, harmonogram i zabezpieczenia.
Pożyczka między przedsiębiorcami (B2B)
Gdy jedna z firm udziela drugiej finansowania – np. wspierając płynność partnera biznesowego lub finansując wspólny projekt. Wzór zawiera miejsce na określenie oprocentowania, prowizji i zabezpieczeń.
Gdy chcesz mieć jednoznaczny dowód przekazania pieniędzy
Pożyczka bez umowy naraża na spory. Pisemna umowa wraz z protokołem wydania i potwierdzeniem przelewu to solidny dowód w sprawach cywilnych, rodzinnych, spadkowych oraz podatkowych.
Jak wypełnić umowę krok po kroku
Poniższe kroki pomogą Ci poprawnie wypełnić umowę pożyczki oraz protokół wydania kwoty przed podpisaniem dokumentów.
- Krok 1. Uzupełnij dane Pożyczkodawcy i Pożyczkobiorcy – imię, nazwisko/nazwę, adres, PESEL/NIP/KRS, dokument tożsamości, adres do doręczeń. Jeśli stroną jest firma, wpisz pełne dane rejestrowe.
- Krok 2. Wpisz kwotę pożyczki i – jeśli trzeba – walutę (§2). Możesz określić także cel pożyczki (prywatny lub firmowy) oraz walutę (np. EUR/USD).
- Krok 3. Ustal sposób przekazania pieniędzy (§3) – przelew na rachunek, gotówka czy inny sposób. Wskaż numer konta i datę planowanej wypłaty.
- Krok 4. Wybierz, czy pożyczka jest oprocentowana (§4) – wariant nieoprocentowany, oprocentowany lub oprocentowany z prowizją. Pamiętaj o limicie odsetek maksymalnych.
- Krok 5. Określ termin spłaty i ewentualny harmonogram (§5) – jedna data lub raty miesięczne. Ustal zasady w przypadku opóźnienia (odsetki za opóźnienie).
- Krok 6. (Opcjonalnie) ustal zabezpieczenia (§8) – np. weksel in blanco, poręczenie, zastaw na rzeczy, przewłaszczenie na zabezpieczenie.
- Krok 7. Wypełnij protokół wydania kwoty pożyczki (Załącznik nr 1) – kwota, forma wydania (przelew/gotówka), data, podpis Pożyczkobiorcy. Protokół jest ważnym dowodem.
- Krok 8. Ustal, kto rozlicza PCC (§11) – co do zasady podatek płaci Pożyczkobiorca, chyba że Strony ustalą inaczej.
- Krok 9. Wydrukuj i podpisz umowę w dwóch egzemplarzach – Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca podpisują oba egzemplarze.
Najważniejsze postanowienia umowy
Strony umowy i ich pełne dane
Umowa powinna precyzyjnie wskazywać Pożyczkodawcę i Pożyczkobiorcę – imię, nazwisko/nazwę, adres, PESEL/NIP/KRS, dokument tożsamości. Przy firmach konieczne są dane rejestrowe. To kluczowe przy ewentualnych sporach i obowiązkach PCC.
Kwota pożyczki i sposób jej wydania
Umowa musi jasno określać kwotę pożyczki oraz sposób jej wydania (przelew/gotówka), aby bez wątpliwości ustalić moment wykonania zobowiązania przez Pożyczkodawcę.
Oprocentowanie / brak oprocentowania
Strony mogą ustalić pożyczkę nieoprocentowaną (np. rodzinną), oprocentowaną lub z prowizją. Trzeba pilnować, aby oprocentowanie nie przekraczało odsetek maksymalnych.
Termin i harmonogram spłaty
Warto wskazać jedną datę spłaty lub harmonogram rat oraz zasady wcześniejszej spłaty. Jasny termin ogranicza spory o wymagalność pożyczki.
Odsetki za opóźnienie i prawo wypowiedzenia
Przy opóźnieniach strony mogą naliczać odsetki ustawowe lub umowne oraz przewidzieć wypowiedzenie pożyczki w razie rażącego naruszenia umowy.
Zabezpieczenia pożyczki
W umowie można wskazać zabezpieczenia: weksel, poręczenie, zastaw, przewłaszczenie czy hipotekę – zależnie od kwoty i zaufania między stronami.
Obowiązki podatkowe (PCC)
Umowa powinna określać, kto składa deklarację PCC i płaci podatek (zwykle Pożyczkobiorca), a także czy przysługuje zwolnienie – np. w pożyczkach rodzinnych po spełnieniu warunków ustawowych.
Najczęstsze błędy i pułapki
- Udzielenie pożyczki bez pisemnej umowy – trudne dowodowo.
- Brak potwierdzenia wydania kwoty pożyczki (protokół lub potwierdzenie przelewu).
- Nieustalenie terminu spłaty – pożyczka staje się „bezterminowa”, co komplikuje dochodzenie należności.
- Zbyt ogólne postanowienia o oprocentowaniu lub jego braku.
- Brak zabezpieczenia przy dużych kwotach.
- Brak świadomości, że pożyczka podlega PCC.
- Nieustalenie konsekwencji opóźnienia i zasad wypowiedzenia.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Czy pożyczka prywatna musi być w formie pisemnej?
Przy kwocie powyżej 1 000 zł – dla celów dowodowych powinna być pisemna. Ze względów bezpieczeństwa zawsze warto podpisać umowę + protokół wydania.
2. Kto płaci podatek PCC przy pożyczce?
Co do zasady Pożyczkobiorca. Wyjątki dotyczą m.in. pożyczek rodzinnych po spełnieniu warunków ustawowych.
3. Czy pożyczkę można oprocentować?
Tak – Strony mogą ustalić oprocentowanie (ale nie wyższe niż odsetki maksymalne). Pożyczki rodzinne często są nieoprocentowane.
4. Jak udowodnić, że pożyczyłem pieniądze?
Najlepszy zestaw dowodów: pisemna umowa, protokół wydania kwoty oraz potwierdzenie przelewu / pokwitowanie gotówki.
5. Czy pożyczkę można spłacić wcześniej?
Tak – umowa to przewiduje. Strony mogą ustalić zasady rozliczenia odsetek przy wcześniejszej spłacie.
6. Czy trzeba zgłaszać pożyczkę w rodzinie do urzędu skarbowego?
Pożyczki rodzinne są często zwolnione z PCC, ale trzeba spełnić warunki: zgłosić pożyczkę i wykonać przelew. Niedochowanie warunków może skutkować podatkiem.
Podstawa prawna i ważne zastrzeżenia
Umowa pożyczki jest uregulowana w art. 720–724 Kodeksu cywilnego. Pożyczka może podlegać podatkowi PCC – zasady wynikają z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku pożyczek udzielanych konsumentom mogą mieć zastosowanie przepisy o kredycie konsumenckim.
Wzór ma charakter ogólny i nie stanowi indywidualnej porady prawnej ani podatkowej. Przed użyciem dostosuj go do konkretnej sytuacji.
W przypadkach nietypowych lub w razie wątpliwości skonsultuj treść umowy oraz skutki podatkowe z prawnikiem lub doradcą podatkowym.