Wniosek w sprawie wpisu w BIK po kradzieży tożsamości / wyłudzeniu
Generator przygotuje wniosek do banku – administratora danych – w sytuacji podejrzenia kradzieży tożsamości lub wyłudzenia, gdy w Biurze Informacji Kredytowej S.A. (BIK) pojawia się wpis o zobowiązaniu, którego nie zawierałeś/zawierałaś. Wzór pomaga w sformułowaniu żądania sprostowania lub usunięcia takiego wpisu, a także ograniczenia przetwarzania danych na czas wyjaśnienia sprawy. Pismo odwołuje się w szczególności do art. 5 ust. 1 lit. a, d i f RODO (legalność, prawidłowość, integralność i poufność danych), art. 6 RODO (podstawa przetwarzania) oraz praw wynikających z art. 15, 16, 17 ust. 1 lit. d i 18 RODO.
Ten wzór ma charakter ogólny i informacyjny. Nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej. W razie wątpliwości skonsultuj się z prawnikiem lub inspektorem ochrony danych.
Dane do wniosku
Dane wprowadzone w generatorach nie są nigdzie wysyłane. Wszystkie pola przetwarzane są wyłącznie w Twojej przeglądarce.
Podgląd pisma
Podgląd pokazuje treść pisma w układzie zbliżonym do dokumentu tekstowego. Możesz skopiować treść albo zapisać ją jako PDF lub RTF.
Wyjaśnienia i poradnik
Najważniejsze informacje o kradzieży tożsamości i wpisach w BIK
Kradzież tożsamości polega na użyciu Twoich danych osobowych przez osobę nieuprawnioną – najczęściej w celu zawarcia umowy kredytowej lub pożyczki. Taka umowa może zostać zawarta bez Twojej wiedzy i zgody, a dane trafią następnie do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Poniżej znajdziesz wyjaśnienia, jakie mogą być skutki takiej sytuacji, jakie obowiązki ma bank po przyjęciu zgłoszenia oraz z jakich praw z RODO możesz skorzystać, aby doprowadzić do sprostowania, usunięcia lub czasowego ograniczenia przetwarzania spornych danych.
1. Kradzież tożsamości – na czym polega problem?
Kradzież tożsamości polega na użyciu Twoich danych osobowych przez osobę nieuprawnioną – najczęściej w celu zawarcia umowy kredytowej, pożyczki lub zakupu na raty. Dane trafiają wówczas do banku lub firmy pożyczkowej, a następnie mogą zostać przekazane do Biura Informacji Kredytowej (BIK).
W praktyce oznacza to, że:
- ktoś używa Twoich danych bez Twojej wiedzy i zgody do zawarcia umowy, której faktycznie nie zawarłeś/nie zawarłaś,
- bank lub inna instytucja powiązuje te dane z konkretnym zobowiązaniem finansowym,
- informacja o tym zobowiązaniu trafia do BIK i pojawia się w Twojej historii kredytowej.
Skutki mogą być dla Ciebie bardzo dotkliwe:
- obniżenie scoringu kredytowego,
- wpis o rzekomym zadłużeniu, którego nie zaciągałeś/nie zaciągałaś,
- ryzyko działań windykacyjnych i wezwań do zapłaty,
- utrudnienia w uzyskaniu kredytu, karty kredytowej lub innych produktów finansowych.
2. Obowiązki banku po zgłoszeniu kradzieży tożsamości
Bank ma obowiązek zweryfikować zgłoszenie i zapewnić bezpieczeństwo przetwarzania danych. W praktyce po otrzymaniu informacji o podejrzeniu kradzieży tożsamości bank zwykle:
- wstrzymuje przetwarzanie spornych danych (np. oznacza je jako sporne – art. 18 RODO),
- czasowo blokuje lub ogranicza działania windykacyjne do czasu wyjaśnienia sprawy,
- weryfikuje autentyczność zawartej umowy, w tym procedury antyfraudowe i dokumentację,
- po potwierdzeniu fraudu koryguje lub usuwa dane w swoich systemach oraz przekazuje odpowiednią korektę lub dyspozycję usunięcia wpisu do BIK,
- informuje klienta o wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego.
Takie działania wynikają z przepisów Prawa bankowego, RODO, wewnętrznych procedur bezpieczeństwa oraz dobrych praktyk sektora finansowego.
3. Jakie prawa z RODO możesz wykorzystać?
W sytuacji podejrzenia kradzieży tożsamości możesz skorzystać z kilku podstawowych praw wynikających z RODO, aby uporządkować sytuację w banku i BIK:
- Prawo do sprostowania danych (art. 16 RODO) – możesz żądać poprawienia danych, które są nieprawdziwe (np. wskazują, że zawarłeś/zawarłaś umowę, której nie zawierałeś/nie zawierałaś).
- Prawo do usunięcia danych przetwarzanych bez podstawy prawnej (art. 17 ust. 1 lit. d RODO) – jeśli dane dotyczą zobowiązania, którego faktycznie nie ma, możesz domagać się ich usunięcia.
- Prawo do ograniczenia przetwarzania (art. 18 RODO) – możesz żądać, aby na czas wyjaśnienia bank ograniczył przetwarzanie danych oraz powstrzymał się od działań windykacyjnych.
- Prawo dostępu do danych (art. 15 RODO) – obejmuje m.in. informacje o źródle danych, odbiorcach, podstawach prawnych przetwarzania i planowanym okresie przechowywania.
- Potwierdzenie korekty w BIK – możesz oczekiwać informacji, czy i kiedy bank przekazał do BIK korektę lub dyspozycję usunięcia wpisu.
4. Kiedy ten wniosek ma sens?
Generator ma pomóc w sytuacjach, w których pojawia się realne podejrzenie kradzieży tożsamości lub wyłudzenia, a wpis w BIK nie odpowiada rzeczywistości. W szczególności chodzi o przypadki, gdy:
- nie zawarłeś/nie zawarłaś żadnej umowy, a w BIK pojawia się zobowiązanie – może wskazywać na fraud,
- doszło do utraty dokumentu tożsamości lub wycieku danych, po czym pojawiło się nowe zobowiązanie na Twoje dane,
- otrzymałeś/otrzymałaś windykację lub wezwanie do zapłaty za zobowiązanie, którego nie kojarzysz,
- raport BIK pokazuje zobowiązanie, którego nie zawierałeś/nie zawierałaś,
- sprawa jest już w toku i potrzebujesz czasowego wstrzymania przetwarzania lub windykacji, aby nie ponosić dalszych konsekwencji do czasu wyjaśnienia (art. 18 RODO).
Wniosek nie zastępuje postępowania karnego ani porady prawnej – służy jako szablon do komunikacji w oparciu o Twoje prawa wynikające z RODO.
FAQ – pytania i odpowiedzi
1. Skąd mogę wiedzieć, że doszło do kradzieży tożsamości?
Najczęściej osoba poszkodowana dowiaduje się o problemie dopiero wtedy, gdy:
- w raporcie BIK pojawia się zobowiązanie, którego nie zawierała,
- otrzymuje wezwanie do zapłaty lub informację o zaległości,
- w banku odmawia się udzielenia kredytu ze względu na „istniejące zobowiązania”, o których nic nie wiesz.
W takiej sytuacji warto zwrócić się do banku o wyjaśnienie oraz sprawdzić, kto i kiedy przekazał dane do BIK oraz na jakiej podstawie (art. 15 RODO).
2. Czy BIK może samodzielnie usunąć wpis?
Nie. Wpis może usunąć wyłącznie instytucja, która przekazała dane do BIK – najczęściej bank lub firma pożyczkowa. Wniosek kieruje się więc zawsze w pierwszej kolejności do tej instytucji, a nie bezpośrednio do BIK.
3. Ile czasu ma bank na odpowiedź?
Co do zasady bank powinien odpowiedzieć w ciągu 1 miesiąca (art. 12 ust. 3 RODO). W przypadku spraw bardziej złożonych termin może zostać przedłużony maksymalnie do 3 miesięcy, ale bank ma obowiązek poinformować Cię o przedłużeniu i podać przyczynę.
4. Czy bank wstrzyma działania windykacyjne na czas wyjaśnień?
To zależy od procedur danej instytucji i okoliczności sprawy. W praktyce część banków zawiesza czynności windykacyjne do czasu zakończenia wewnętrznej weryfikacji, ale nie jest to regułą i każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie.
5. Czy muszę dostarczyć dokumenty potwierdzające kradzież tożsamości?
Nie musisz ich dołączać od razu. Bank i tak przeprowadza własną weryfikację. Jeśli jednak posiadasz dokumenty pomagające w wyjaśnieniu sprawy (np. informacje o utracie dokumentu, korespondencję z innymi instytucjami), możesz je dobrowolnie załączyć.
6. Kiedy dane zostaną usunięte z BIK?
Dane mogą zostać usunięte lub skorygowane dopiero po zakończeniu weryfikacji przez bank i przekazaniu do BIK odpowiedniej korekty lub dyspozycji usunięcia wpisu. Czas ten zależy od stopnia skomplikowania sprawy i procedur danej instytucji.